Συνειδητοποίηση διαφορετικών αναγκών

Οικειότητα: ανάγκη για μοίρασμα σκέψεων, συναισθημάτων, εκμυστήρευση προσωπικών πληροφοριών, αίσθηση ότι ο σύντροφος μας ακούει και μας καταλαβαίνει, σωματική επαφή.

Αυτονομία: ανάγκη για μεγαλύτερο προσωπικό χώρο/χρόνο και ελευθερία κινήσεων.

Επίλυση προβλημάτων:

1. ξεκάθαρη επικοινωνία π.χ. παραδοχή ευθύνης

2. εποικοδομητικές συζητήσεις (διακοπή φαύλων κύκλων αρνητικής επικοινωνίας )

3. ενσωμάτωση προτιμήσεων και επιθυμιών και των δύο συντρόφων στις λύσεις.

• Συναισθηματική πλευρά της σχέσης: έκφραση σκέψεων/συναισθημάτων και αναζήτηση πιθανών λύσεων (φροντίδα, προσοχή, τρυφερότητα, αγάπη και σωματική στοργή).
• Λειτουργικές ενέργειες: συμμετοχή στις δουλειές του σπιτιού, χατίρια, εξασφάλιση εισοδήματος, αποφάσεις.

Ο συνδυασμός των ανωτέρω πλευρών της επικοινωνίας δημιουργεί μεγάλη ευχαρίστηση στη σχέση.

Η διαπίστωση της συνεργασίας μεταξύ του ζευγαριού, δημιουργεί μια αίσθηση σεβασμού και θετική αμοιβαιότητα, η οποία δεν αφήνει την ανάπτυξη αρνητικής ατμόσφαιρας.

• Ευκαιρίες για διαρκή εξέλιξη, ατομική και κοινή, λαμβάνοντας υπόψη προκλήσεις και προοπτικές.
• Κοινός χρόνος και ενέργεια για έναν κοινωνικό σκοπό π.χ. βοήθεια τρίτου προσώπου.
• Ανάληψη ρόλων με τέτοιο τρόπο ώστε να δημιουργείται μια αίσθηση ισότητας (μέσα από ρητές συζητήσεις και την εξελικτική διαδικασία, αποδεικνύεται τι ταιριάζει στον καθένα). Για παράδειγμα, αν η ανάληψη του ρόλου του οικογενειακού διαχειριστή έγινε χωρίς συζήτηση ,αλλά στη βάση του ποιος είναι πιο συχνά στο σπίτι, ενδεχομένως να δημιουργήσει προβλήματα.

Διαχειριστής ≠ Διεκπεραιωτής

Συνεχείς, μικρές πράξεις φροντίδας:

• Υποχωρούν υπό την πίεση των απαιτήσεων
• Χάνουν την επίδρασή τους (π.χ. το φιλί της καλημέρας αν γίνεται με τον ίδιο τρόπο κάθε μέρα , γίνεται ανιαρό).

Η ποικιλία, τα τελετουργικά, ο ρομαντισμός, οι κάρτες  και τα δώρα με νόημα, είναι μια ευχάριστη αλλαγή που ‘σπάει’ τη ρουτίνα.

Αρνητική συμπεριφορά:

Η επίκριση, η κατηγορία, η επικράτηση, η άρνηση , είναι συμπεριφορές που μειώνουν την ικανοποίηση και το νόημα της σχέσης. Πρέπει να γίνει τερματισμός της αρνητικής αλληλουχίας. Η επίκριση, η εχθρικότητα και η περιφρόνηση αγγίζουν τον πυρήνα της αυταξίας και της αυτοεκτίμησης, καταστρέφοντας την εκφραστική ποιότητα της σχέσης. Ένα άτομο μπορεί με πολλούς τρόπους να κάνει το άλλο άτομο να νιώσει ανεπιθύμητο και μειωμένο  π.χ. να αγνοεί κανείς τον άλλον όταν μπαίνει στο σπίτι ή όταν του μιλάει, σε κοινωνικές περιστάσεις να στρέφει την προσοχή του αλλού κτλ.

Η ταπείνωση και η σωματική βία παραβιάζουν σημαντικές παραδοχές της σχέσεις ,όπως η εμπιστοσύνη, η ασφάλεια, η προβλεψιμότητα και η δυνατότητα να στηριζόμαστε στο άλλο άτομο.

Εκτός απ’ τις τραυματικές πράξεις ,υπάρχουν και φυσιολογικές διαφορές μεταξύ προσωπικοτήτων που μπορεί να ενοχλούν. Κάποιος που κοιμάται αργά μπορεί να αντιμετωπίσει δυσκολία με ένα σύντροφο στον οποίο αρέσει να ξεκινά τη μέρα του με την αυγή του ήλιου. Κάποιος μπορεί να προτιμά τη δροσιά, ενώ ο άλλος να μην αντέχει για αρκετή ώρα το κλιματιστικό. Κάποιος αγχώδης σύντροφος, μπορεί να επιζητά συνεχή επιβεβαίωση της ασφάλειας , κάτι που ενδεχομένως να γίνει κουραστικό.

Αυτές οι καθημερινές ενοχλήσεις έρχονται αντίθετες με τη θετική ατμόσφαιρα ,αλλά δεν μειώνουν το άλλο άτομο. Σ’ αυτές τις περιπτώσεις χρειάζεται συζήτηση και μέση λύση.

Η αμυντικότητα και το ‘χτίσιμο τείχους’ έχουν μακροπρόθεσμα ολέθριες συνέπειες. Οι καυγάδες που δεν εμπεριέχουν μειωτικά σχόλια και το ζευγάρι έχει αναπτύξει κάποια στρατηγική συμφιλίωσης, δεν επηρεάζουν αρνητικά κάποιες φορές.

Οι άντρες, γενικά, υιοθετούν συχνότερα την τακτική της απόσυρσης. Όταν συμμετέχουν σε μια συγκρουσιακή συναλλαγή έχουν υψηλά επίπεδα σωματικής διέγερσης και αποσύρονται για να επανέλθουν σε μια πιο άνετη κατάσταση.

Οι γυναίκες, συχνά, δυσκολεύονται να διασκευάσουν αυτό που εισπράττουν σαν αρνητικό μήνυμα από το σύντροφό τους.

Είναι σημαντικό και οι δύο σύντροφοι να αναπτύξουν τρόπους ,ώστε να μπορούν να διακόπτουν την αρνητική αλληλεπίδραση και να αλλάζουν με χιούμορ ένα αρνητικό μήνυμα σε θετικό (διασκευή).

Κάποιες φορές κάτι που στο παρόν είναι ικανοποιητικό, μπορεί να μην είναι μακροπρόθεσμα:

Άρα αύξηση θετικής συμπεριφοράς, αλλά όχι αποφυγή των ζητημάτων της σχέσης(συζήτηση).

Και οι δύο σύντροφοι πρέπει να αναλάβουν την ευθύνη να αντιμετωπίζουν τα προβλήματα της σχέσης, συμπεριφερόμενοι προς τον άλλο υποστηρικτικά, με σεβασμό και ευγένεια.

Δεν μπορούμε να αλλάξουμε το παρελθόν, μπορούμε όμως, να αλλάξουμε πολλά στο παρόν και να επενδύσουμε με αισιοδοξία στο μέλλον.

ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ: Norman B. Epstein , Donald H. Baucom « Ενισχυμένη Γνωστική –Συμπεριφορική Θεραπεία Ζευγαριών», εκδόσεις Πατάκη, Αθήνα (2005).